Vraag niet waarom

Frank komt te laat thuis van zijn werk en zijn vrouw Herma start de volgende discussie.

• Hoe vaak heb je al niet gevraagd even te bellen als je later komt? Ik snap niet waarom je niet luistert?
• Je weet toch hoe het verkeer is vandaag de dag? Waarom begrijp je dat niet?
• Ik weet ook wel dat het druk is, maar je loopt de hele dag met die rot mobiel. Iedereen kun je bellen, waarom mij niet?
• Nee net of jij zoveel rekening met mij houdt. Ik kom doodmoe thuis, heb de hele dag gezeur aan me kop en dan begin jij ook nog. Waarom moet dat op die manier?
• Nou zeg, jij bent leuk, ik heb een half uur voor niets zitten wachten. Waarom mag ik daar niets van zeggen!!!!!.

Herma en Frank stellen elkaar een aantal ‘waarom vragen’. Waarom luister je niet, waarom begrijp je niet, waarom moet dat…  en waarom krijg ik.. ? Wat bereiken ze met die vragen? Helemaal niets. Dit komt op de eerste plaats omdat ‘waarom vragen’ probleemgericht en niet oplossingsgericht zijn. Daar komt bij dat ‘waarom vragen’ maken dat de ander zijn gedrag gaat rechtvaardigen. Feit is dat mensen hoe slecht hun gedrag ook is, zij daar altijd wel een rechtvaardiging voor vinden (Any excuse is better than none).

• Waarom rook je? Ik vind het gezellig.
• Waarom ben je bang? Er kan iets ergs gebeuren.
• Waarom praat je niet vaker? Ik houd van rust.
• Waarom drink je zoveel alcohol? Dan voel ik me beter.
• Waarom heb je zoveel pijnklachten? Er is iets ernstig mis.

Waarom?????? Ik ben een roker, een bangerik, een zwijger, een alcoholist, een pijnpatiënt en daar kan ik niets aan doen. Ik moet daarmee leren leven (zucht). Ik moet accepteren dat ik nu eenmaal zo ben.

Je doet dingen en als iemand vraagt, waarom je dat doet, dan verzin je er een reden voor. Stel dat je reuze trek hebt in een glas wijn en dan blijkt, dat de wijn op is!! Ze weten dat jij dat glaasje zo lekker vindt. Je wordt gigantisch boos. Waarom ?!? Omdat niemand ooit aan jou denkt. Het is toch te gek dat ze niet een beetje rekening met je houden. Het is handig anderen de schuld te geven van je woede uitbarstingen en te roepen: Jij maakt me alweer boos!.Als je woede en je verklaring wordt geaccepteerd dan blijkt daaruit, dat je terecht boos was. Als de omgeving het niet pikt, dan blijkt dat ze echt niet van je houden en ben je dus ook terecht boos. Je overtuiging is, dat je niet zomaar boos wordt en dat ‘ze’ er voor moeten zorgen dat zo’n aardige jongen als jij niet boos hoeft te worden. Als ze er dus gewoon op letten dat er altijd wijn voor jou is, dan is er niets aan de hand. Veel mensen hebben zo geleerd te voorkomen dat anderen boos worden, ze leggen hun woorden op een goudschaaltje en lopen voortdurend op hun tenen.

Het is niet alleen nadelig dat mensen altijd hun gedrag rechtvaardigen maar er komt nog bij dat een ‘waarom vraag’ probleem gericht’ en niet oplossingsgericht is. Vraag maar waarom je baas zo slecht luistert en je vindt een probleem. Het probleem is dat het gewoon een foute baas is of dat jij (wat heel onwaarschijnlijk is) een slechte werknemer bent. En nu heb je een probleem. Veel beter kun je een oplossingsgerichte vraag stellen. Wat kan ik doen, hoe kan ik het doen? Wat kan ik anders doen zodat mijn baas beter gaan luisteren? Hoe kan ik zijn steun krijgen? Als je vraagt waarom je geen opslag krijgt, dan zijn er altijd wel redenen voor? Omdat je nog wat verder moet groeien, omdat de financiële positie van het bedrijf dit niet toelaat, omdat anders iedereen opslag wil enz... De betere vragen zijn. Wat is een billijke verhoging? Hoe overtuig ik mijn werkgever dat ik die opslag verdien? Hoe onderhandel ik? In de bijbel staat al: Vraagt en je zult verkrijgen. Als je ellende wilt, vraag je dan voortdurend af waarom? Waarom je het zo moeilijk hebt, waarom voel je je zo rot voelt, waarom je zo weinig waardering krijgt enzovoorts? Wil je meer geluk, vraag je dan voortdurend af hoe je het slimmer, sympathieker en meer ontspannen kan doen? Weet wat je wilt en let op wat je vraagt. Koning Salomo vroeg om wijsheid, zijn wens werd ingewilligd en hij werd schatrijk. Koning Midas vroeg om rijkdom en wilde dat alles wat hij maar zou aanraken in goud zou veranderen. Ook zijn wens werd ingewilligd. Niet alleen zijn dochter maar ook al zijn eten en drinken werd goud. Zijn wens werd een vloek. Waarom? Die vraag is dom.